Huzur Bahçem.Tr.Gg - Huzur Bahçesi
Genetik Zeka
GENETİK ZEKA
İnsan genomu projesi tamamlanmış, DNA’nın şifresi birkaç yıl önce tamamen çözülmüştür. İnsan bedeninin taslak projesini okuyabilmek için gerekli tüm araç ve becerilere artık sahibiz. Önceleri, genetik kodun deşifre edilmesinin yaşamın gizini çözeceğine inanmıştık. Oysa yaşam o kadar basit değilmiş; bunu gün geçtikçe daha iyi anlıyoruz. Üzerinde çalıştıkça, tek bir hücrenin bile ne denli karmaşık bir yapı olduğunun farkına varıyoruz. Kırk yıldan uzun bir süredir yaşam bilimle uğraşıyorum. Bu sürenin yarısı genetik araştırmalara adanmıştır.
Elinizdeki kitabın hedefi; genlerle ilgili araştırmaların hem kapsam hem süreç olarak bende uyandırdığı şaşkınlık ve merakı, bana verdiği coşkuyu sizlere aktarmak ve böyle bir anlayışı kendi yaşantınıza nasıl uyarlayabileceğinizi anlatmaktır.
Sizinle paylaşmak istediğim belli başlı iki nokta var. Bunlardan ilki; genlerimizin değişmez olmayıp, çeşitli etkenlere göre değişebildikleri gibi kayda değer bir keşif. Dünyada eksikliklerinden, örneğin spora yetenekleri olmamasından ötürü anne ve babalarını suçlayan kim bilir kaç insan vardır? Kalıtımın bireysel özellik ve yetenekleri etkilediği doğrudur ama, özelliklerin genetik olarak aktarılabilmelerine karşın, genlerin işlevlerini değiştirebilen “açma/kapama” anahtarlarına sâhip oldukları da bir gerçektir.
Araştırma yaparken ve yaşarken gözlediğim kadarıyla, farklı bir çevreye girmek iyi genleri harekete geçirmekte ve insanın içindeki gizil gücü serbest bırakmaktadır. Araştırmalar, düşünce tarzımızın genlerimizi harekete geçirebileceğini göstermektedir.
Kitapta ikinci olarak; bir bilim insanının etrafımızdaki bunca harika şeyi mümkün kılanın ne olduğu hakkındaki görüşleri ortaya konmaktadır. Hayatımın çalışmasının odak noktası, hipertansiyonu yöneten enzim-hormon sistemi ve bu sistemle ilgili genler olmuştur. Ancak, birçok yetenekli bilim insanının yaklaşık yüz yıldır yürütmekte olduğu kapsamlı araştırmalara rağmen, sırf bu konuda bile hâlâ bilinmeyen pek çok şey vardır.
Dünyamızın ahenginin arkasında daha “büyük” bir şey olmalıdır. Birçokları bu kavramı “Tanrı” sözcüğüyle tanımlamayı tercih ederler. Bir bilim insanı olarak ben, onu “Büyük bir şey” olarak adlandırıyorum. Gözle görülemez ve diğer duyularımızla da kolayca algılanamaz olmasına karşın, yaşam bilimleri alanında çalıştığım için ben onun varlığının kuvvetle farkındayım. Genetik şifrenin kırılması gerçekten de olağanüstü bir becerinin sergilenmesidir ama, daha olağanüstü bir şey varsa o da bu şifrenin genlerimizde yazılı olduğudur. Biliyoruz ki yazan biz değiliz, ama bu şifre rasgele yazılmış bir şey de değildir.
Bilinmezi bilmeye, anlaşılmazı anlamaya çabalamak insanın doğasında vardır. “Yeni ne var?” sorusu; bilim insanın, evrimleşmenin bilimin kaderi olduğunu anlatan bitmeyen nakaratıdır. Doğamızda var olan bu merak etme hali değişime uğramadığı sürece, bilim de ilerlemeye devam edecektir.
İnsan klonları meselesinde tartışma yaratan temel nokta; teknoloji değil, insanın açgözlülüğüdür. İşi nereye kadar götürmeliyiz? Sâdece istediğiniz için kendinizin bir kopyasını yaratmanız, ahlaka uygun bir davranış mıdır? Bilim ve teknoloji bunu mümkün kılmaktadır ancak, kararı verecek olan insandır ve bu karar bencilce çıkarlara dayanabilmektedir.
Bundan yirmi yıl önce olumlu düşüncelerin genleri harekete geçirebileceklerini söyleme cesaretini gösterseydim; “bilimsel olmadığım” için şiddetle eleştirilirdim. Ama, zihinsel güç üzerindeki görüşlerimi paylaşan bilim insanlarının sayısı giderek artmaktadır.
Zihnin beden sağlığıyla ilişkisi olmadığı gibi yanlış bir algılamaya son vermek zorundayız.
Japonca’sı 200.000’in üzerinde satmış olan bu kitabın İngilizce’sini okuyacakların düşüncelerini sabırsızlıkla bekliyorum. Kazuo Murakami
“Gen”lerin ne olduğu konusunda eskilere dayanan bir fikrimiz olmakla birlikte, aslında onlar hakkında pek az şey bilmekteyiz. “Kalıtsal” terimi, bundan 20-30 yıl öncesine kadar, “kader” ya da “alınyazısı” ile neredeyse eş anlamlıydı. Bir kuşaktan diğerine aktarılan özellikler değiştirilemez olarak görülmekteydi. “Bu kalıtsal bir durum, yapabileceğiniz hiçbir şey yok” şeklinde cümleler, kaçınılmaz olana karşı savaşmanın ne kadar beyhude olduğunun ifadesiydi. Örneğin, insanlar; müzik konusunda yetenekli anne babalardan doğan çocuğa da aynı yeteneğin bahşedilmiş olacağını, şeker hastası bir ana-babanın çocuklarının bu hastalığa yakalanma riskinin yüksek olduğunu var sayıyorlardı.
Ruhsal travmaların genlerimiz üzerindeki etkileri-diğer bir deyişle, gen ve zihin arasındaki bağlantı-ilgi çekmeye başladı ve bu ilgi gelecekte de sürecek.
Etrafımızdaki dünyada olup biten sayısız olay böyle bir bağlantının varlığına işaret etmektedir. Örneğin, yaşanan ağır bir şok, kişinin saçlarını bir günde ağartabilmektedir. Bunun aksi bir örnek de, kanser hastalığının son döneminde olan ve birkaç ay ancak yaşayabileceği düşünülen bir kişinin altı ay, bir yıl, belki de uzun yıllar boyu yaşayabilmesidir. Ömründe hiç sigara içmemiş bir insan akciğer kanserine yakalanabilmekte, öte yandan günde yüz tane sigara için bir kişi son derece sağlıklı olabilmektedir. Çok fazla tuz almak tansiyon yüksekliğine yol açar, oysa tuzlu yiyecekleri seven bir kişinin kan basıncı gayet normal seyredebilmektedir.
Eğer bilgi birikimi daha iyi bir hayat sürmemize katkıda bulunuyorsa, bundan şimdi yararlanmalıyız. Bu kitabı yazarken kafamda olan amaç buydu; genlerle ilgili çalışmalarımdan öğrendiğim faydalı ve büyüleyici bilgileri sizinle paylaşmak istedim.
Genetik şifre mucizesi
Genler, hücre bölünmesini ve belirleyici özelliklerin ana babadan çocuğa aktarımını sağlamalarına ek olarak; çok daha dolaysız işlevleri hiç durmaksızın yerine getirirler. Örneğin, beyinde biriken dile ilişkin bilgileri su yüzüne çıkarmakta son derece önemli bir rol oynayan genlerimiz olmasaydı, konuşamazdık. Eşyaları kaldırmak, piyano çalmak ya da herhangi bir eylemi yapabilmek için onların aracılığı gerekir. Domuz ya da dana eti yediğimizde bu hayvanlara dönüşmememizi de genlere borçluyuz. Genler, gündelik hayatımızın tahmin ettiğimizden de fazla içindedir.
Bir çocuk için yetmiş trilyon gen kombinasyonu olasılığı vardır. Dolayısıyla, güzel bir kadınla zeki bir adamın evliliğinden her zaman yakışıklı bir dahi doğmaz. Bir zamanlar, kendisinin güzelliğini ve yazarın zekasını alacak bir çocuk sahibi olmak isteyen güzel bir aktristin, George Bernard Shaw’a evlenme teklif ettiği söylentisi meşhurdu. Alaycılığıyla tanınan oyun yazarı teklife, “Ya çocuğumuz sizin beyninizle benim görünüşümü alırsa?” diye cevap vermişti.
Yaşam bilimleri alanında yaşamın gizlerini birer birer çözmemize olanak veren önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. Buna rağmen, Nobel ödüllü kişilerden oluşan bir takım bile, bir tek bakteri olsun yaratamaz. Yoktan var etmek bizim sâhip olduğumuz yetileri aşar.
Birçok insan, son derece kibirli bir düşünce tarzıyla, “bebek yapma” yı basit bir işmiş gibi düşünürler. Oysa bizim bu işte oynadığımız bütün rol; bir yaşamın oluşmasına olanak tanımak ve dünyaya geldikten sonra da ona büyümesi için gerekli besini sağlamaktan ibarettir. Çocuklar, yaşamın oya gibi işlenmiş ilkelerine göre, doğal olarak büyürler.
Artık, klon koyunlarımız ve maymunlarımız var, insan ceninini laboratuvarda kopyalamayı da başardık. İlk klon koyunun; Dolly’nin doğumu gerçekten de tarihsel bir olaydı. Dolly, yetişkin bir koyunun memesinden rasgele alınmış, üretkenliği olmayan bir hücreden, koçun hiçbir katkısı olmaksızın oluşturulmuştu.
Bu demektir ki; insan vücudunun herhangi bir yerinden alınacak herhangi bir hücreden genetik kopya üretilmesi, teorik olarak mümkündür. Genel olarak, döllenmiş yumurtanın “birey” olma kabiliyeti vardır. Bu, hücre bölünmesi sonucu bağımsız bir organizmanın ortaya çıkacağı anlamına gelmektedir.
Dolly olgusunda, içinde DNA bulunan hücre çekirdeği çıkarılarak başka bir koyunun yumurta hücresinin içine konulmuş ve yumurta bir “taşıyıcı anne”ye yerleştirilmişti. Döllenmemiş yumurta, dışarıdan elektroşok gibi uyarıcılar verilmesi sonucu, tıpkı döllenmiş bir hücre gibi bölünme yeteneğini yeniden kazandı.
İnsanlar bağlamında bakıldığında, klonlama, iki erkeğin genlerinden bir çocuk üretebileceğimiz anlamına gelmektedir. Bu ayrıca, gebelikle uğraşmak istemeyen bir meslek kadınının da çocuk sahibi olabilmesi demektir. Teknolojik olarak, böyle olanaklar artık elimizin altındadır.
“Genler bağlamında düşünerek” yararlı genlerinizi harekete geçirin
Japonca’da “hastalık zihinden ileri gelir” diye bir özdeyiş vardır. Başka bir ifadeyle, düşünce tarzımız bizi hasta edebilir ya da tam aksine, iyileşmemize yardımcı olur. İnanıyorum ki, bu saptama tam da genlerin işin içine girdiği yerdir.
Düşündüklerimiz genlerimizin işleyişini etkiler, hastalanmamıza ya da iyileşmemize yol açar. Hâttâ bâzı bilim insanları, genlerimizin ve işleyişlerinin mutlu bir yaşam sürüp sürmeyeceğimizi belirlediğine bile inanmaktadırlar.
Mutluluğu yöneten genler, herkesin içinde gizlidir, sâdece devreye alınmayı beklerler.
Bilebildiğimiz kadarıyla; genlerimizin yalnızca %5-10’luk bir bölümü gerçek anlamda çalışmaktadır. Diğerlerinin ne yaptığı henüz meçhuldür. Diğer bir deyişle, genlerimizin çoğu eylemsiz haldedir.
Olumlu bir tutum içinde ve coşku dolu, zindeysek; yaşam kolay akar. Ben buna “genleri açık tutarak yaşamak” ya da “genler bağlamında düşünmek” diyorum.
Nasıl çalıştığı henüz tam anlamıyla anlaşılamamış olmakla birlikte; günümüzde yaygın olarak benimsenen “pozitif düşünce” kavramının bu ilkeyle bağlantı olduğu düşünülebilir. Tarihin akışını değiştiren birçok insan olumlu tutum içindeydi.
Önemli olan şey; mümkün olan en fazla sayıda zararlı geni “kapamak” ve yararlı genleri harekete geçirerek size hizmet etmelerini sağlamaktır. Bunu başarmanın anahtarıysa düşünce tarzınızdır.
YAŞAMIN GİZLERİNİ ÇÖZMEK
Hücrenin yapısını basitçe açıklayayım. Her hücrenin ortasında, zarla kaplı bir çekirdek bulunur ve genler bu çekirdek içinde yer alır. Eğer oluşumunuzu en başından izleyebilseydiniz, hayata tek bir hücre (döllenmiş bir yumurta) olarak başladığınızı görürdünüz. Döllenmiş yumurta ikiye bölünür. Ortaya çıkan iki yumurta dörde, dört sekize, sekiz on altıya bölünür ve bu bölünme böylece sürüp gider. Sürecin bir yerlerinde hücreler başkalaşım göstermeye ve özel işlevler yüklenmeye başlar. Bazıları el olur, bazıları bacak, bir kısmı da beyin ve karaciğeri oluşturur. Doğum vakti gelip bebek üç trilyona yakın sayıda hücreye sâhip oluncaya kadar, dokuz ay boyunca anne karnında bölünmeye devam ederler.
Hücre çekirdeği, içinde deoksiribonükleik asidi, yâni “DNA”yı, “gen” dediğimiz maddeyi barındırır. DNA, iki sarmaldan oluşur. Sarmalların yüzeyinde “A”, “T”, “C” ve “G” kısaltmalarıyla ifâde edilen moleküller vardır. İşte bizim genetik şifremiz budur ve bu şifrenin yaşam için gerekli tüm bilgiyi içinde bulundurduğu düşünülmektedir. Hayatımız, kelimenin tam anlamıyla DNA’larımızda kayıtlı olan, uçsuz bucaksız bilgiye bağlıdır.
Tek bir gende kayıtlı bilginin, bedenimizde bulunan altmış trilyondan fazla hücrenin her birinde kayıtlı bilgiyle birebir aynı olduğu gerçeği; bedenin herhangi bir kısmından alınacak herhangi bir hücrenin yeni bir insan yaratmak için kullanılabileceğini ifâde etmektedir. Ancak burada önemli bir soru ortaya çıkmaktadır: Eğer yaşamak için gerekli bilgiler insan vücudunun her bir hücresinde bulunuyorsa, nasıl oluyor da tırnak hücrelerimiz sâdece tırnağa, saç hücrelerimiz de saça dönüşüyor?
Öyle inanılmaktadır ki; tırnak hücrelerimizdeki genler “tırnak modu”na ayarlanmış ve diğer olasılıkların hepsinin düğmeleri kapatılmıştır.
Hücre çekirdeğindeki genler, içlerinde ucu bucağı bulunamayacak miktarda bilgi depolar. Bu bilgilerin arasında genlerin belli durumlarda nasıl çalışacağına ve çalışmayı ne zaman durduracağına ilişkin talimat da vardır. Genetikçiler bunu “açma/kapama mekanizması” diye adlandırırlar. Sayıları neredeyse sonsuzmuş gibi görünen genler ne zaman devreye girer, ne zaman devreden çıkar? Bazıları, yaşamın belli dönemlerinin sonunda harekete geçer. Ergenlik çağında göğüslerin büyümesi, sakalların uzaması buna iyi bir örnektir.
Genlerimizde ne gibi bir şifre yazılıdır?
Size genlerimizin işleyişini ana hatlarıyla anlatayım. Genlerin içerdiği bilgi hazinesi, hücrelerimizde bulunan ‘DNA’da kodlanmıştır. Burada bir benzetme yapmıyor, gerçek durumu anlatıyorum.
Bundan elli yıl kadar önce çok önemli bir keşif yapılmıştı: Canlıların tümü aynı genetik şifreyi kullanıyordu.
Bütün canlı varlıkların esası hücredir, hücrenin işlevini genler belirler ve genler ortak ilkeler doğrultusunda çalışır. İnsanların bitki ve ağaçlarla kaplı bir ortamda kendilerini huzur ve sükun içinde hissetmelerinin ya da kedi, köpek gibi hayvanlara yakınlık duymalarının nedeni belki de budur. Her şey aslında aynı kaynaktan gelme olduğuna göre, hepimiz birbirimizle bağlantılıyız.
Üç milyarın üzerinde “kimyasal harf”ten oluşan genetik şifremiz; ağırlığı gramın 200 milyarda biri, genişliği ise milimetrenin 500.000’de biri olan, iki mikroskobik sarmal üzerinde yazılıdır. Ancak, sarmalların açık boyu üç metreyi bulmaktadır.
Bir milimetre çapında bir kabloyu boylamasına yüz parçaya bölmeniz mümkün olsaydı, “püf” dediğinizde dağılıp gidecek incelikte şeritler ortaya çıkardı. Ama bu şeritler yine de, bir DNA şeridinin 5000 katı kalınlıkta olurdu. Boyutun ne kadar küçük olduğunu anlayabilmek için, dünya üzerindeki altı milyar insanın her birinin DNA’larını bir araya getirdiğinizi düşünün. Bunca DNA’nın ağırlığı, yalnızca bir pirinç tanesinin ağırlığına eşittir. Genler dünyası işte bu denli küçüktür.
Genlerimizde kayıtlı olan ve “genetik bilgi” olarak adlandırılan bilgi; üç milyar kimyasal harfe eşdeğerdir ve basılmaya kalkılsa, her biri biner sayfalık üç bin cilt oluşturur.[1]
İnsanoğlu gibi karmaşık bir canlı organizmanın yapısının, yalnızca dört âdet harfle yazılabilen bilgiler tarafından belirleniyor olması şaşırtıcı bir durumdur. Ancak bundan daha da şaşırtıcı olan bir şey vardır ki o da; minicik mikroplardan son derece kompleks hayvanlara kadar, bütün canlıların temel genetik yapılarının birbirinin tıpa tıp aynısı olmasıdır. Hâttâ, insan genlerinin �’ından fazlası bitki genleriyle tıpa tıp aynıdır. Küf ya da koli basili gibi tek hücreli organizmalar, altmış trilyondan fazla hücresi olan insanoğluyla aynı temel ilkeler doğrultusunda çalışır.
Genetik şifre, protein yapımı için verilen bir dizi talimattır. Protein de tıpkı su gibi, vücudumuzun en önemli öğelerinden biridir. Protein, sâdece bedenin yapısal öğesi olmakla kalmaz; bedenimizin içinde süregelen kimyasal tepkimeler için gerekli olan enzimlerin yapısında da bulunur. Bir başka deyişle; protein “yaşam” dediğimiz olgunun temelidir.
Proteinler yirmi farklı amino asitten oluşur. Ortaya çıkan proteinin türü, bu amino asitlerin birleşimlerine bağlıdır. DNA, yirmi farklı amino asidin üretim ve dizilimini yöneten talimatları içerir.
Olayı biraz daha sadeleştirmek için; her hücrede bir kütüphane bulunduğunu düşünün. Hücrelerden biri bir şey yapmak istediği zaman kütüphaneye gider, bir kitap açarak yapacağı şeyin ne olduğunu ve ne zaman, nasıl yapılacağını öğrenir. Sonra da talimatı öğrendiği gibi uygulamaya başlar. Burada kitap genlerimiz, yâni DNA, kitabın içinde yazılı olanlar da gen bilgileridir.
Hangi proteinin ne kadar üretileceği kararı, genlerimize aittir. Bu iş için kullanılan girdi, amino asitlerdir. Vücudumuz, yirmi tip amino asitten on ikisini üretebilir. Geri kalan sekizinin dış kaynaklardan temin edilmesi gerekmektedir ve bunlar “Esansiyel amino asitler” olarak adlandırılır. Proteinler, amino asitlerin belli bileşimleridir. Diğer canlıların, örneğin domuz ya da ineklerde bulunan amino asitlerin bileşimi insanlarda bulunan amino asitlerden farklıdır. Bu yüzden, vücudumuz yediğimiz domuz ya da dana etini önce amino asitlere ayırır; sonra da genlerimizin talimatını izleyerek, bu amino asitlerle kemiklerimiz, kaslarımız, derimiz ve organlarımız için gerekli proteinleri sentezler.
İçimizde sürüp giden kimyasal tepkimeler
Birçok insan, genlerin yalnızca ana-babadan çocuğa geçtiği, gündelik hayatta ise fazla bir işlevi olmadığı gibi yanlış bir anlayışa sahiptir. Bu anlayışın gerçekle uzaktan yakından ilgisi yoktur. Genler yaşantımızın her dakikasında, her saniyesinde eylem içindedir. Eylemleri sona erseydi, bizler anında ölürdük.
Kaza ya da yangın gibi acil durumlarda, kaldırılması olanaksız eşyaları kaldırabilen kişiler olduğunu eminim duymuşsunuzdur. Normalde elli kiloyu ancak kaldırabilecek biri, ansızın yüz kiloyu yükleniverir.
İlk gereklilik enerjidir. Acil bir durumda, o zamana kadar hücreye elli kiloyu kaldırmaya yetecek kadar enerji üretmesini emretmiş olan genler, enerjinin iki katına çıkarılmasını buyurur. Aslında her bir yaşam süreci, belli bir durumla uğraşmaya yönelik kimyasal tepkimelerin sonucudur. “Yaşamak” bu anlama gelir.
Enzimlerin çarpıcı bir özellikleri, yalnızca belli maddelerle bağ yapmalarıdır. Tıpkı kilit ve anahtar gibi, enzimin de karşılığı önceden belirlenmiştir. “A” enzimi “a” ile, “B” enzimi “b” ile bağ yapar. Enzimler karşılıklarını seçerken hiç yanılmazlar ve böylece her bir hücrenin içinde binlerce tepkimenin aynı anda yürümesi mümkün olur.
Enzimlerin bir diğer belirleyici özelliği de hızdır.
Nişasta kendi haline bırakıldığında, aradan bir yıl geçse de yine nişasta olarak kalır. Ancak, sindirim sistemine girdiği an, birkaç saat içinde birçok kimyasal tepkimeden geçerek enerji açığa çıkarır. Kimyasal tepkimeler, vücudumuzda dış dünyada hayal bile edilemeyecek bir hızla yürür.
GENLERİNİZİ HAREKETE GEÇİRİN
Olumlu düşünmenin yararlı genlerin uyandırılması üzerindeki etkileri
Entropi ilkesini olumlu ve olumsuz düşünme kavramına uyarlarsak; olumlu düşünmenin entropi azalmasına, olumsuz düşünmenin ise entropi artışına yol açtığı kabul edilebilir.
Özellikle zor anlar yaşar ve acı çekerken olumlu düşünmeye çalışmalıyız, çünkü olumlu düşünceler bize asıl bu zamanlarda lazımdır. İşler yolunda giderken olumlu düşünmek çok daha kolaydır. Ne kadar olumlu düşünebildiğimiz konusunda gerçek sınavımızı, zor bir durumla karşı karşıya kaldığımızda veririz. Aslına bakarsanız, işler düzgün yürürken olumlu düşünmeye kafa yormamıza gerek bile yoktur.
Evet, hayatta her şeyin iyi yanları olduğu kadar, kötü yanları da vardır. Bu tamamen sizin yorumunuza kalmıştır. Örneğin hastalığı ele alalım: Hastalandığınızda olumsuz düşünmeniz çok kolaydır. Çalışamadığınız gibi maddi açıdan da yük altına girmişsinizdir. Ancak, hastalığın aynı zamanda; hayatınızdaki özel insanlardan dolayı mutluluk duymanıza yardımcı olmak ya da yoğun çalışma programınız nedeniyle düşünemediğiniz şeyleri düşünecek vakti sağlamak gibi olumlu etkileri de olabilir. Ciddi bir hastalığın birilerinin hayatına olumlu yön verdiğine ilişkin hiç değilse bir iki hikâye duymuşsunuzdur. Burada işin püf noktası; hayata daha geniş bir açıdan bakmak ve hastalığın gelişiminiz üzerinde yapıcı bir rol oynayacağına inanmak ve güvenmektir. Resmin bütününü ve hayatta başımıza gelen her şeyde olumlu bir yan görmek zorundayız.
Olumlu düşüncenin gücü, genellikle kişi hastalandığında ortaya çıkar. Bedenin doğal sağaltım mekanizmasının hâlâ anlayamadığımız pek çok yönü bulunmaktadır ama bana göre bir şey çok açıktır: Genlerin, bu konuda vazgeçilmez bir rolü vardır. Örneğin, doktor kendisine kanser olduğunu söylediğinde; duygusal bakımdan en güçlü insan bile bunalıma düşer. Yakın zamana kadar, Japonya’da, doktorların hastalarına kanser olduklarını söylememeleri yaygın bir uygulamaydı. Bu uygulama, kısmen tedavi yöntemlerinin henüz bugünkü kadar gelişmemiş olması, kısmen de böyle bir haber hastalar üzerinde travma yaratması nedeniyle benimsenmişti. Günümüzdeyse bilgilendirme, sâdece tedavi yöntemlerinin büyük ölçekte ilerlemesinden değil, bilim insanlarının artık “hastalığın zihinden ileri geldiği” yönündeki atasözünün geçerliliğini kabul etmelerinden dolayı da bir kural haline gelmiştir.
Vücudumuzda genlerimizde yazılı olmayan hiçbir şey gerçekleşemez. Ne mutlu bize ki, genlerimizin önünde sayısız seçenek bulunmakta; kullanılmayan genlerin büyük bir yüzdesi, kendi kendilerini sağaltma gücünü ellerinde tutmaktadır. Bu yüzden, genlerimizin bize şu anda söyledikleri, en son söyleyecekleri sözler değildir. İyi genler her an devreye girip, kötü genler devreden çıkabilir.
Bizi hasta eden genlerimizin yanı sıra, hastalığı bastıran genlere de sahibiz. Önemli olan dengedir.
Kanserin tedavisi, pek çok nedenle ortaya çıkabilen bir hastalık olmasından dolayı, zordur. Yakın zamana kadar; beslenme tarzı, sigara, temiz olmayan içme suyu, besinlerdeki kimyasal katkılar gibi “tehlikeli” diye damgalanmış çevresel etkenlerin hastalığı tetiklediği düşünülmekteydi. Genetik araştırmalar, bu maddelerin gerçekten de belli riskler taşıyor olmalarına karşın, bünyedeki etkilerinin büyük ölçüde bireye bağlı olduğunu açıkça ortaya koymuştur. Bu durumun, büyük olasılıkla her bireyin tamamen kendisine özgü bir genetik yapıya sâhip olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir.
Araştırmalarım, ömründe tek bir sigara dahi içmemiş insanların da kanseri hızlandıran genler taşımalarından dolayı akciğer kanserine tutulabildiklerine inanmama yol açmaktadır.
Çevresel etkenler, zararlı genlerin devreye girmesi ya da devre dışı kalması olgusunun hayati bir değişkenidir. Tek yumurta ikizleri gibi, birbirinin tıpatıp aynı genlere sâhip olan insanların bile; biri hastalanırken, öteki farklı çevresel koşulların etkisinde olduğundan sağlığını koruyabilmektedir.
“Hidroponik tarım”ın babası Shigeo Nozawa, bir söyleşi sırasında bu fikrî şöyle açıkladı: “İnsanlarda ise, kişinin zihinsel durumu onun içinde bulunduğu çevrenin ta kendisidir. Mutluluk ya da mutsuzluk önce zihinde ortaya çıkar.
İnsanlar belli bir ideâl çevre varsayımı yapabilirler ama aslında, iyi olarak algıladığı her çevrenin bireye yararı vardır ve bireyin yaşamsal süreçleri çevreyle etkileşim halindedir. Mutlak olarak iyi ya da mutlak olarak kötü bir çevre yoktur.” Söylediklerine tüm kalbimle katılıyorum.
Zararlı genleri hareketsiz hale getirip iyilerini harekete geçirmenin, çevre ve koşullar her ne olursa olsun, herkese açık bir tek yolu vardır: Zihinsel tutumun değiştirilmesi.
Bana kalırsa, zihin ve beden arasındaki etkileşim, sanıldığından da fazladır. Genlerimizle psikolojimiz arasındaki ilişkinin henüz açıklığa kavuşmamış olmasıyla birlikte, genler bedenin doğal sağaltım mekanizmasını kavramanın anahtarını ellerinde tutmaktadır.
Genlerimiz daha biz düşünmeye başlamadan harekete geçer
İnsanın düşünce süreciyle ilgili başka bir noktadan da söz etmek isterim. Çoğu kişi eylemlerin yönetiminde beynin en önemli rolü oynadığına inanır. Oysa bütün işi hücreler ve onları birbirine bağlayan sinir ağı yapmaktadır. Hücreleri yönlendiren ise, genlerdir. Beynin işlevi hücrelerinde depolanmış bilgiye bağımlıdır. Bu anlamda, genler bedenin ana kontrol paneli işlevini görmektedir.
Kendimizle farkında bile olmadan konuşuruz. Endişeliysek olumsuz bir bakış açısıyla kaleme alınanları okur ve uygularız. Öte yandan, güneşli bir sabah gezintisi “Ne güzel bir gün! Kendimi çok iyi hissediyorum!” diye haykırmanıza yol açabilir. O anda hücrelerimiz bu çığlıktan yarar görmektedir.
Hücreler, beyinden gelen talimata göre hareket etmelerine rağmen, aynı zamanda bağımsız birer organizmadır. Bu, “açma/kapama” mekanizması üzerinde düşünülürken üzerinde durulması gereken bir noktadır.
Gerçek yaşamda, hepimizin sağlıksız ya da enerji yüklü olmadığı zamanlar vardır.
Böyle zamanlarda karamsarlığa kapılmamak oldukça güçtür. Kendinizi bu duygudan nasıl kurtarabilirsiniz? Size enerji veren genlerinizi harekete geçirerek. Bunu nasıl yapacağınızı yaşayarak kazandığınız bilgelik sayesinde keşfedebilirsiniz. Benim kendi deneyimlerimden yola çıkarak önerebileceğim bir yöntem; coşkulu olmaya çalışmaktır. Eğer yaşadığınız anda coşkunuzu arttıracak bir şeyler bulamıyorsanız, sizi derinden heyecanlandırmış olan geçmiş bir anı düşünün.
Coşku, sevinç ve heyecan karışımı bir duygudur.
Coşku dolu olduğumuzda genlerimizin asla ters bir yöne sapmayacaklarına inanırım. İstenmeyen genlerden benim de payıma düşenler olmuştur mutlaka ama heyecan içinde olduğum zamanlar, bu genler hareketsiz hale gelmekte, onların yerine yararlı genler harekete geçmektedir.
İnsanlara coşku veren şeyler çok çeşitlidir. Kimilerine göre coşku, mesleki hırsların tatminiyle gelen bir duygudur. Kimileri ise coşkuyu çocuklarıyla vakit geçirirken ya da dağlara tırmanmanın korkulu heyecanını duyarken yaşar. Bazıları da bahçeyle ya da sanatla uğraşırken coşku duyar.
HUZURBAHCEM.TR.GG